Wat is sambal
Sambal, sambalan of sambel is een kruidenpasta of smaakversterker gemaakt op basis van pepers (Spaanse pepers, Rawit, Habanero, Adjuma of Madame Jeanette). In Indonesië en Maleisië is de basispeper meestal de Lombok, Cabai (Tjabé) of Rawit, in Suriname wordt sambal vaak gemaakt met Madame Jeanette.
Sambal in Nederland
Sambal heeft in Nederland zijn bekendheid niet alleen te danken aan het Nederlands-Oost-Indische koloniale verleden maar werd vooral erg populair nadat zowel Indische repatrianten als Molukkers in Nederland arriveerden met hun diversiteit aan sambal. Het is dus niet vreemd dat veel sambalnamen in Nederland van Indische oorsprong zijn.
Herkomst sambalnamen
Sommige sambalnamen vertellen iets over de eigenschappen of bereidingswijzen van een sambal zoals:
- Sambal Oelek: Oelek verwijst naar een soort stamper die wordt gebruikt om de sambal fijn te malen.
- Sambal Badjak: wordt in de volksmond ook wel zeeroverssambal genoemd.
- Sambal Brandal: brandal betekent schurk
- Sambal Kilat: bliksem
- Sambal Gledek: niet voor niets één van onze pittigste sambals, gledek betekent: "heet als de bliksem"
- Sambal Rujak: vruchtensla
Andere sambalnamen vertellen juist iets over de ingrediënten, neem bijvoorbeeld:
- Sambal Djahé: wat staat voor de gember die in de sambal is verwerkt
- Sambal Kemirie: vanwege de aanwezigheid van de kemirienoot
- Sambal Bawang Putih: waarbij de toevoeging staat voor knoflook (heel letterlijk vertaald witte uien)
- Sambal Peteh: door de toevoeging van Peteh bonen (ook wel stinkbonen genoemd)
- Sambal Mango: zeer pittige sambal met groene mango.
Ook worden soms toevoegingen gebruikt zoals "Pedas of Pedis" wat kruidig of scherp betekent en "Manis of Manies" wat zoet betekent.
Awas Pedis betekent "Pas op heet" en Selamat Makan tot slot betekent "eetsmakelijk".